De mens als sensor
Digital twins, virtuele representaties van de echte wereld, worden steeds meer in de gebouwde omgeving toegepast. Bba binnenmilieu wil met zijn zachte expertise een bijdrage leveren aan het verbeteren van deze modellen.
Door: Dimitri Reijerman
Mark Verlinde, werkzaam als technisch specialist bij bba, vertelde tijdens de conferentie Digitaal Gebouw van de Toekomst 2022 meer over de rol die de mens als sensor speelt binnen zon model en benadrukt goed na te denken over hoe gegevens op de juiste wijze gewogen en geďnterpreteerd moet worden.
Binnen het adviesbureau bba binnenmilieu is Verlinde volop bezig met digital twins binnen het vakgebied van zijn bedrijf, het optimaliseren van de binnenluchtkwaliteit, het thermisch binnenklimaat en licht en uitzicht. Ik ben binnen het bba binnenmilieu nauw betrokken bij installatietechnische zaken, zegt hij. Slimme digitale gebouwen en installatietechniek liggen daarbij bovendien in elkaars verlengde.
Wij kijken binnen Bba binnenmilieu goed naar de opkomst van digital twins. Daarmee kun je simulaties van gebouwen maken. Aanvankelijk waren er nog digitale ontwerptools, maar we wilden deze digital twins doortrekken naar de beheerfase. De grote vraag is: hoe kunnen we het binnenklimaat in een digital twin reproduceren. De valkuil is dat je kiest voor alleen een technische benadering met louter grenswaarden. Het CO2-niveau mag bijvoorbeeld in een bepaalde ruimte zo hoog zijn. Maar, zeker bij veel ruimtes, moet je data beter gaan interpreteren.
Daar komt de factor mens kijken, zegt Verlinde: We zijn ook mede trekker geweest van het project Programma van Eisen (PvE) Gezonde Kantoren. In de PvE zetten we deze normen al op een rij met verschillende klassen. Deze moeten ook in de modellen terecht komen. Een belangrijk onderdeel van het Gezonde Kantoren-programma, en de labels die daar aan worden gehangen, is het ondervragen van de gebruiker.
Het is in de ogen van Verlinde noodzaak om de factor mens goed mee te wegen: Je moet dus niet alleen grenswaardes stellen en interpreteren, maar ook de eindgebruikers horen. Want de mens is ook een sensor. Deze input moet in het model, de digital twin komen.
Het ondervragen van gebruikers kan al met gestandaardiseerde methodieken: Dat doe je periodiek met een vragenlijst die je anoniem uitzet binnen een organisatie. Daaruit krijg je een goede terugkoppeling wat mensen er precies van vinden. Je moet dit periodiek doen om te zien of het binnenklimaat beter of slechter wordt. Ook moet je een nullijn vinden, want het is ontegenzeggelijk zo dat bij een bedrijf met een verziekte werksfeer je meer negatieve resultaten krijgt, en andersom.
Tijdens zijn lezing op de conferentie Digitaal Gebouw van de Toekomst ging Verlinde in op de vraag hoe je de bevinden van eindgebruikers van een gebouw goed kunt benutten: De vraag is nu hoe je deze informatie in het model kan krijgen, zegt hij. In eerste instantie kun je je digitale model er goed mee verifiëren. Maar er is meer mogelijk.
