Nieuwe risico’s voor energienetwerken

Uitval van energienetwerken kunnen de maatschappij ernstig ontwrichten. Hoewel de Nederlandse energienetwerken relatief betrouwbaar zijn, liggen nieuwe risico’s op de loer. Rob Kersten van MIW Consultants vertelt tijdens het EMC-ESD event over de gevaren en mogelijke oplossingen.

Toen op 17 januari een explosie als gevolg van kortsluiting ontstond bij een AEG-transformator op het 150KV- hoogspanningsstation Hemweg in Amsterdam, ontstond er een reusachtige stroomstoring die de gehele hoofdstad ruim 24 uur lang verlamde. En recenter, op 29 april 2018 veroorzaakte een stroomstoring voor chaotische taferelen op Schiphol. Ondanks de leveringszekerheid waar netbeheerder TenneT meer schermt – 99,99 procent – is dat nog geen garantie voor een betrouwbare stroomvoorziening, zegt Kersten.

Als principal consultant van MIW bekijkt Kersten single points of failure (SPOF’s) en voert second opinions uit bij bedrijven. Hoofdthema idaarbij is een solide energievoorziening: “Ik sta voor de betrouwbaarheid van systemen. Die moeten altijd veilig werken. Als een chemische fabriek uit elkaar ploft, is dat niet leuk en haalt dat de krant. En dan is het vaak einde verhaal”, zegt Kersten.

Hij vervolgt: “Ik ben een kritisch onafhankelijk techneut. Ik ben gewend de vuile was van bedrijven te behandelen. Daarover kom je op mijn website weinig tegen. Mijn klanten willen eigenlijk niet weten dat ik er ben geweest.”

Energiezekerheid

Tijdens zijn lezing zal Kersten benadrukken dat energiezekerheid geen gegeven is: “Het netwerk is zo betrouwbaar als dat we er voor willen betalen. Volgens de ACM zijn er EU-regels op komst die netwerkredundantie niet langer verplichten”, merkt hij op. In zijn presentatie wijst Kersten er ook op hij nog steeds geen rapport heeft gezien over de precieze oorzaken van de stroomstoring op Schiphol.

Om de huidige en toekomstige energienetwerken robuuster te maken, zijn risicobeheersing en noodstroominstallaties een noodzaak. In zijn betoog wijst hij op eerder gemaakte fouten: “Het doel van deze lezing is de bewustwording van de gebruikers van ons stroomnetwerk. Die verwachten storingen simpelweg niet. Datacenters verwachten die wel, maar slechts een beetje. Een datacenter heeft bijvoorbeeld de UPS op orde, maar soms geen systeem om extra brandstof binnen te halen.”

Een andere uitdaging zal in de ogen van Kersten de energietransitie zijn, waarbij steeds meer apparaten elektriciteit gaan gebruiken en onder andere windmolens en zonnepanelen voor een wisselend aanbod gaan zorgen. Kersten: “Ik ga praten over risicobeheersing, maar ook over CO2-neutraal en nul op de meter. Wat we aan het doen zijn, is dat we het netwerk onbetrouwbaarder maken. Teveel zonnepanelen kunnen een instabiel net opleveren.”

Gelijkstroom

Kersten zal ook inzoomen op de voor- en nadelen van gelijkstroom. Daarbij wil hij met name de gevaren van zogeheten vlambogen benadrukken. En de vergaande automatisering van elektriciteitsnetwerken – ook wel smart grids genoemd – geeft aanvullende risico’s. Zo kunnen hackaanvallen complete energiecentrales platleggen, is gebleken tijdens cyberoperaties in Oekraïne. Kersten: “De cyberoorlog in Oekraïne is al jaren aan de gang. Dit hebben ze voor de bevolking lang geheim kunnen houden. Er zijn mensen die dat als hobby doen, of dat om politieke redenen uitvoeren.”

De lezing van Rob Kersten wordt tijdens het EMC-ESD Event op 20 november om 11:30 uur gehouden in het NH Conference Centre Koningshof in Veldhoven. U kunt zich registeren voor een gratis bezoek.