De toekomstbestendige bakkerij; daar zien wij brood in

5 juni organiseert FHI het Energie in Industrie event in de Basiliek in Veenendaal. Wim Kannegieter, directeur van de Nederlandse Vereniging voor de Bakkerij (NVB), vertelt over verduurzaming en elektrificatie binnen de bakkerijbranche.

Sinds 2012 is Wim directeur van de NVB. Hij vertelt dat de industriële bakkerijbranche zich onderscheidt door het energieverbruik. “Mensen denken dat voor het bakken van brood erg veel energie verbruikt wordt.” Hij geeft toe dat dit ook zo is, maar dat dit wel in context geplaatst moet worden.

Binnen de bakkerijbranche is de industriële tak de grootste verbruiker. Maar wanneer je dit plaatst binnen het energieverbruik van de hele Nederlandse voedingsmiddelenindustrie, is hiervan twaalf procent voorrekening van de industriële bakkerij.

“Brood en andere graanproducten hebben een relatief lage milieu-impact in vergelijking met dierlijke basisvoedingsmiddelen zoals zuivel en vlees.”[1]

Het basisproduct, graan, heeft een zeer lage milieu-impact. Daarnaast komt er zo goed als geen afval vrij bij de productie van brood.

Verduurzaming

De bakkerijbranche zet zich actief in voor de overstap van gas naar elektriciteit. Deze transitie vindt enerzijds plaats door procesoptimalisatie en verduurzaming en anderzijds door het overschakelen van gasovens naar elektrische ovens.

Hier lopen de bakkers direct tegen de grootste uitdaging aan: netcongestie. Wim: “Wanneer de bakkerijbranche lokaal wil verduurzamen is dit vaak niet mogelijk door netcongestie.” En daar komt bij dat netcongestie niet kan worden opgelost door “hulpmiddelen als zonenergie en windmolens”. De industriële bakkerij is een continu proces, dat onafhankelijk van zonuren en wind moet kunnen draaien. “De bakkerij heeft 24/7 capaciteit nodig.”

Op ongeveer 60 locaties wordt 90 procent van het Nederlandse brood gebakken. Dit zijn industriële bakkerijen die op grote schaal brood produceren. Om deze continu productie te garanderen is een aanzienlijke hoeveelheid energie nodig.

Wim gaat tijdens zijn presentatie voor het Energie in Industrie event in op de rol die de NVB speelt binnen het verduurzamingstraject van de bakkerij. “Hier zijn wij al sinds het klimaatakkoord van Parijs (2015) mee bezig,” zegt Wim. De NVB richt zich op de vraag hoe het duurzaamheidsproces zich gaat ontwikkelen en hoe de lokale bakkerijen hiermee aan de slag moeten. En dan voornamelijk: “hoe zorg je ervoor dat je straks nog kunt produceren?”

“Uiteindelijke,” stelt Wim, “zal de mate waarin een bedrijf verduurzaamd veranderen van een unique selling point in een licence to operate.” Waarbij hij aangeeft dat we feitelijk al in de tweede fase beland zijn. “Een industriële bakkerij die nu niet bezig is met het inkleden van zijn bedrijfssystemen om te kunnen voldoen aan de CSRD richtlijnen[2], maakt zich tot een onmogelijke partner voor groothandels. Supermarkten en horeca groothandels hebben een rapportageverplichting en gaan eisen stellen aan hun leveranciers.”

De NVB legt hier nadrukkelijk de focus op. Tot 2030 is er een transitieperiode waarbij voor onder andere de leden van de NVB tijd is om de bestaande systemen te optimaliseren. “Deze tijd moeten de bakkerijen aangrijpen om binnen de bestaande structuur te kijken naar verbeteringen.” Vervolgens komt de grote stap van gas naar elektra.

“De omschakeling van vraag en aanbod is de kardinale kwestie.”

De NVB realiseerde zich al vroeg dat hier een uitdaging ligt. Wim ziet hier een duidelijk capaciteitsprobleem. Technisch gezien zijn er door verschillende machinebouwers oplossingen bedacht om over te stappen op een elektrische oven. Ook in Nederland zijn hier goede alternatieven voor te vinden. Het probleem ligt bij de aanlevering van voldoende capaciteit. De uitdaging ligt in het gegeven dat de hoeveelheid energie dat besloten ligt in gas, hoger is dan in elektriciteit. En om brood te kunnen bakken heb je een behoorlijke hoeveelheid energie nodig. Het resultaat is dat een industriële bakkerij in verhouding veel elektriciteit nodig heeft. En de capaciteit hiervoor is nu niet aanwezig.

We staan in een nieuwe realiteit met hoge energieprijzen en verduurzamingsprojecten richting elektrificatie. De bakkerij moet om en wij staan voor de uitdaging om ons dagelijks brood ook voor de toekomst te kunnen garanderen.

Wil je meer weten? Tijdens het Energie in Industrie event vertelt Wim Kannegieter verder over verduurzaming en elektrificatie binnen de bakkerijbranche. Bezoek de website voor meer informatie en meld je aan voor een kosteloos bezoek.

[1] Een goed verhaal: invloed van brood op het milieu | NBC

[2] Europese Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD) Verplichte duurzaamheidsrapportage: dit betekent het | KVK