Voor politici is het belangrijk tijd te nemen om te ervaren wat er gebeurt op de werkvloer, in de markt. Na de kennismaking met FHI in de voorgaande editie van Signalement, ging Arno Rutte, lid van het parlement namens de VVD, op werkbezoek bij twee FHI bedrijven in zijn eigen regio, het noorden van het land. Eerst werd een bezoek gebracht aan de firma Entermed, gespecialiseerd in KNO behandelunits en in systemen voor toediening van medische gassen. Daarna trok Rutte samen met zijn fractiemedewerker en FHI-er Kees Groeneveld naar Dantuma, leverancier van medische hulpmiddelen.
Beide in Leeuwarden gevestigde bedrijven zijn vertegenwoordigd in het bestuur van de FHI branche voor Medische Technologie, in de personen van Jan Steven van Wingerden en Oscar de Goederen. Mooie gelegenheid dus om meteen een aantal branchebreed levende issues te bespreken.
Aan de hand van een tweetal voorbeelden liet Martin Pos van Entermed aan Rutte zien hoe lastig het kan zijn om soms simpele innovaties in een ziekenhuis geaccepteerd te krijgen. Zowel bij de afgifte van medicinale gassen als bij een innovatie die bij het bloedprikken de bloedvaten zichtbaar maakt, wordt de laag hangend fruit verbetering niet gezien. Investeren in technologie die fouten uitsluit ligt moeilijk omdat het in strijd is met de beroepseer binnen de zorg om toe te geven dat simpele handelingen fout gaan (zie ook het artikel “Dertig jaar tobben omdat het ‘low interest is’”, in Signalement nr. 1 van februari 2016, red.). Voor Rutte een eyeopener. “Dergelijke zaken moeten we oppakken in gezamenlijkheid van aanbieder van de technologie, samen met de beroepsverenigingen in de zorg en de zorgverzekeraars.” Hij ziet wel een probleem. “Een pilot is vaak goed te organiseren, maar het opschalen blijft een probleem. Het heeft ook te maken met een te weinig breed georiënteerde zorghouding. We kunnen hier zeker iets mee in het publieke zorgdebat.”
Investeren in de KNO behandelunits, die Entermed voortdurend doorontwikkelt en verkoopt in 46 landen, blijkt ook moeilijk te liggen bij de Nederlandse ziekenhuizen. Volgens Pos gedragen de ziekenhuizen zich hierin risicomijdend, vooral gericht op patiëntveiligheid en veel minder op efficiency en Total Cost of Ownership. Private KNO-praktijken blijken dit belang sneller in te zien dan de grote zorginstellingen.
Bij het bezoek aan Dantuma maakte het orthopedisch vakmanschap indruk. De techniek om op individuele basis voor elke patiënt de juiste steunkousen of –zolen aan te meten staat op hoog niveau, zowel qua vakmanschap als wat betreft de nieuwe digitale technologie om voetbewegingen te analyseren. Overigens levert Dantuma, complete pakketten medische hulpmiddelen, ook voor stoma en diabetes, samen met moederbedrijf Mathot, het Haarlemse bedrijf van Oscar de Goederen dat het familiebedrijf in Leeuwarden in april 2016 overnam.
Noodzakelijke schaalvergroting was de aanleiding voor de fusie en daar ging het gesprek ook over. Efficiency versus marktmacht is de kwestie. “Er zijn nu eigenlijk nog vier grote zorgverzekeraars over. Dat betekent dat je als leverancier nauwelijks de mogelijkheid hebt om zaken die men jou contractueel wil opleggen nog te bediscussiëren, laat staan te weigeren. Als het gaat om het toelaten van bepaalde producten kan dat innovatie remmen. Zo is er nu ook een concentratie ontstaan van leveranciers. Voor veel producten is dat nu nog maar een beperkt aantal.”
Arno Rutte, die zelf voordat hij politicus werd bij een zorgverzekeraar werkzaam was, gaf eerlijk toe er niet bij stil te hebben gestaan dat de situatie voor hulpmiddelenleveranciers zo complex is. “Het is niet gezond als partijen in de markt zo tot elkaar veroordeeld zijn. Dat neem ik mee.“
De Goederen deelde ook zijn ervaringen in de lobby voor transmurale projecten. Patiëntenorganisaties, medisch specialisten, ziekenhuizen, leveranciers en zorgverzekeraars kunnen gezamenlijk complete zorglijnen innoveren en stroomlijnen. “Wij zetten ons als branche hier voor in” vertelt Oscar (zie ook het artikel in Signalement nummer 2 2016, over de zorg voor apneu patiënten door FHI-lid Total Care samen met een longarts en het Rode Kruis Ziekenhuis in Beverwijk, red.). “We werken samen met de patiëntenorganisaties, werkgroepen van het ministerie en de zorgverzekeraars aan ‘good contracting pratices’ voor de hulpmiddelenzorg.
Tekst: Kees Groeneveld / Beelden: Henk Tukker
