Meander MC

Het algemene artikel inzake het Meander Medisch Centrum Amersfoort is eerder verschenen in de Bouw+Uitvoering nummer 4, 2014. Voor de tekst van dit artikel klik hier.
Voor de versie op de site van Bouw+Uitvoering klik hier.

Het Meander Medisch Centrum in Amersfoort is een state-of-the-art ziekenhuis. Om er voor te zorgen dat de nieuwste medische technologie werd gebruikt, werd er al bouwend ontworpen.

State of the art ziekenhuis

Het gigantische project, uitgespreid over jaren, leidde uiteindelijk tot een state of the art ziekenhuis. Hoe daarvoor een business plan te schrijven omtrent automatisering? Toekomstbestendigheid was het uitgangspunt. Er werd een plan opgesteld met een looptijd van veertig jaar. De functionaliteit van het ziekenhuis werd daar direct aan gelinkt. Aan het begin van het project is binnen Meander grondig nagedacht over een efficiënte processtructuur. Er werd een kernteam opgericht dat top-down alle besluiten nam, onder voorzitterschap van de Raad van Bestuur. De overige plekken in dit kernteam werden ingevuld door financiën, het facilitair bedrijf, de artsen en het bouwbureau. Ook in latere fases bleef het kernteam het laatste woord houden. Dit bracht een belangrijke stabiliteit binnen het project, dat juist vanwege de ingewikkelde functionaliteit niet op bestek, maar op DO, definitief ontwerp, werd aanbesteed. Zo kon de functionaliteit – hoe te komen tot een zo goed mogelijk ziekenhuis – middels een intensief proces van ontwerp zo gedetailleerd, gespecialiseerd en gemoderniseerd mogelijk omschreven en uitgevoerd worden. Dit is met name bereikt door intensief overleg met de gebruikers van het ziekenhuis. Maar liefst 55 verschillende gebruikersgroepen werden hiervoor geïnterviewd. Dit fluïde proces van ontwerpen en bouwen werd door het kernteam bewaakt. Uitwerking en vertaling naar de business case kwam voor rekening van de afdeling financiën. Iedere aanpassing aan het oorspronkelijk ontwerp is getoetst op de kosten.

Automatiseren aan de hand van gebruikerseisen

Vanwege de grote schaal, de snelle ontwikkelingen in de medische technologieën, de duur van het project en de wens om kwaliteitsverbeteringen tijdens het bouwproces nog door te kunnen voeren, werd gekozen voor aanbesteding op basis van definitief ontwerp en niet op basis een vastliggend bestek. Het tekent de proactieve rol die Meander als opdrachtgever en eindgebruiker heeft gespeeld. Meander stond als opdrachtgever en eindgebruiker aan begin en eind van de functieomschrijving van het gebouw. Daartussenin zorgde de vof 2MC3 voor de bouw en de W en E-installatie. Deze vof bestond uit hoofdaannemer Heijmans, Burgers Ergon en Ballast Nedam. Dezelfde combinatie zorgt nu, na oplevering, voor service en onderhoud. Als onderaannemer van Heijmans was Honeywell Building Solutions verantwoordelijk voor het HVAC-gedeelte (Heating, Ventilation, Airconditioning & Cooling). Gebruikerswensen stonden centraal voor de bouw en automatisering van het Meander. Er werden daarvoor maar liefst 55 gebruikersgroepen geïnterviewd. Dit middels een matrixstructuur. Horizontaal stonden de ziekenhuisbrede thema’s: techniek, logistiek, wet- en regelgeving, standaard verpleegzorg en poliklinische zorg. Verticaal de afdelingen. Op ieder kruisje in deze matrix zijn zo’n tien gesprekken gevoerd. Een stuk of vijf- tot zeshonderd in totaal. Dit resulteerde in dikke boekwerken, die de basis vormde voor het gebouw en haar functionaliteit.  Uiteindelijk bleek voor de gebouw automatisering een pragmatische aanpak relevanter dan de in eerste instantie geambieerde integrale aanpak. Bedrijfszekerheid en patiëntencomfort waren daarbij de twee woorden die Meander en de vof als leidraad hanteerden.

Patiëntencomfort door betonkernactivering

In overleg met poliklinieken, zorgafdelingen en artsen werd zorgvuldig gedocumenteerd hoe het Meander een zo goed mogelijk ziekenhuis zou kunnen zijn. Dit is vertaald naar de bouw en de automatisering en dat komt tot uiting in de techniek achter het gebouw. Albert Trip, manager nieuwbouw namens Meander: “Er is besloten om overal eenpersoonskamers te bouwen. Korte aanvoerlijnen zijn daarbij cruciaal. Zo kort mogelijke doorlooptijden en een apart logistiek systeem, dat waren de uitgangspunten.” Twee van de technische eisen waren; onderhoud kunnen uitvoeren in droge ruimtes en zo weinig mogelijk kruipruimtes. De logistieke ring is daarom meteen de leidingstraat, die voor het onderhoud goed bereikbaar is. Om patiënten geen hinder te laten ondervinden van logistieke processen, is de logistiek naar de achterste delen van de verdiepingen gebracht. Uniek voor een ziekenhuis is de betonkernactivering die in driekwart van het gebouw is toegepast. Dit zit in het hart van de constructieve betonvloeren, waar zowel koeling in de zomer, als verwarming in de winter in één systeem functioneren. Met behulp van koude- en warmteopslag in de bodem kan het ziekenhuis een constant klimaat in stand houden, wat door de patiënt op diens kamer bijgeregeld kan worden. Het bleek lastig om alle installaties en systemen te integreren. Uiteindelijk is lang niet alles aan elkaar geknoopt, omdat Meander niet afhankelijk wilde zijn van één systeem, met oog op de bedrijfsveiligheid en daarmee de veiligheid van de patiënten.

BETROKKEN PARTIJEN