Door: FHI, Federatie van Technologie Branches Waterschappen zorgen in Nederland voor de waterhuishouding en vervullen een cruciale rol om onze voeten droog te houden. Voor het beheer op afstand van onder andere gemalen en afvalwaterzuiveringsinstallaties werken waterschappen met netwerktechnologie en procesautomatisering. Kees van Rijswijk, werkzaam bij Waterschap Rivierenland, zal tijdens het Industrial Ethernet event op 24 maart, vertellen over hoe dergelijke technologie veilig en betrouwbaar is in te zetten.
Door: Dimitri Reijerman
Van Rijswijk heeft de functie van lead engineer en adviser process automation bij de afdeling Informatie en Digitalisering bij Waterschap Rivierenland. Daarmee is hij volop bezig met het inzetten van proces- en netwerktechnologie. Hij vertelt: “Ik begeleid bij dit waterschap de ontwikkeling van software, onder andere voor de scada-systemen die we hebben. Ook bemoei ik me met alle projecten op het gebied van procesautomatisering.”
De uitdaging is groot: het rivierengebied waarvoor Waterschap Rivierenland verantwoordelijk is, is niet alleen afhankelijk van veilige dijken, maar de inwoners moeten ook droge voeten houden bij veel neerslag. En in tijden van droogte moet er voldoende en schoon water beschikbaar zijn. Om deze doelstellingen te behalen is een grootschalige infrastructuur opgebouwd. Van Rijswijk: “Het waterschap is vanuit een centraal punt continu bezig om deze doelstellingen te bewaken. Wij hebben bovendien heel veel remote locaties, aangestuurd vanuit een centrale regiekamer op het hoofdkantoor. Denk aan waterzuiveringen, rioolgemalen, pompstations en stuwen. Voor de aansturing bevatten deze PLC-oplossingen, op basis van SCADA of HMI.”
Een centrale aansturingen van deze assets vergt tijd en kennis, zegt Van Rijswijk: “De manier waarop we data verwerken verandert continu. Ook zijn we bezig met de implementatie van andersoortige databronnen. Denk bijvoorbeeld aan weergegevens. Veel data krijgen we ook vanRijkswaterstaat, maar in het algemeen krijgen we met steeds meer data te maken. Dat is een trend die je overal ziet.”
Hij geeft een praktijkvoorbeeld van hoe het waterschap met nieuwe technologie omgaat: “We zijn met een zuiveringsinstallatie bezig waarbij een derde partij de slimme regeling heeft bedacht. De vraag daarbij is hoe we dat gaan integreren in onze bestaande oplossingen. Want stel zij komen met een nieuwe standaard, wil ik dat wel in mijn bestaande systemen? Wat levert het me op? En hoe ga ik dat eventueel implementeren?”
Veiligheid is topprioriteit
Om het waterbeheer door Waterschap Rivierenland veilig te laten verlopen, staat beveiliging van de op afstand aangestuurde systemen op één, zegt Van Rijswijk: “Security speelt bij ons continu en heeft altijd de hoogste prioriteit. Bij elk project wordt dit integraal meegenomen. Hoe kunnen we externe bronnen veilig integreren bijvoorbeeld. Dat is soms een hele uitdaging. Daarnaast zijn wij een overheidsinstantie. We zijn het officieel nog niet, maar moeten we als waterschap geen kritieke infrastructuur worden? Dit is een vraag die ook op bestuurlijk niveau speelt.”
Bij het voeren van een solide beleid op het gebied van cybersecurity komt het niet alleen aan op de toegepaste technologie. Een systeemontwerper moet verder blijven kijken, meent Van Rijswijk: “Het meest uitdagend is nog altijd de mens achter de technologie. Daar wil ik tijdens mijn presentatie nog iets over gaan zeggen. Het wordt steeds eenvoudiger om systemen te integreren, maar het blijft mensenwerk waarbij je goed moet blijven nadenken. Omdat het integreren tegenwoordig zo gemakkelijk gaat denk Jan en Alleman dat hij het wel kan. Technisch krijgen ze het misschien ook wel aan de praat. Maar vervolgens heb je het onderhouds- en beheeraspect, en security. Daar is dan vaak weinig aandacht voor, maar het is in mijn vakgebied altijd de grootste uitdaging.”
Volgens de lead engineer is er nog een technologische uitdaging bij het aansturen van de assets van zijn waterschap: de geografische spreiding en de voorzorgsmaatregelen die nodig zijn bij beheer op afstand. Van Rijswijk: “Ik wil ook aanstippen hoe wij onze locaties op afstand beheren. Wij kiezen er voor om altijd lokale intelligentie toe te passen. Deze kan los functioneren van netwerkverbindingen. Mocht de netwerkverbinding wegvallen dat blijven de systemen lokaal gewoon doordraaien.”
“Daarnaast maken we gebruik van telemetrieprotocollen. Als er geen verbinding is wordt data lokaal opgeslagen. De historische data wordt dan zodra de verbinding weer is hersteld doorgestuurd naar onze centrale. Bij kritische locaties maken we gebruik van fall back-connectie. Mocht de adsl-lijn wegvallen, dan wordt er overgeschakeld naar een draadloze verbinding.”
Innovatie
Tijdens de diverse FHI-events van de branche Industriële Automatisering komt het onderwerp internet-of-things regelmatig langs. Kan deze technologie een rol spelen in het dagelijkse werk van Waterschap Rivierenland? Van Rijswijk is enigszins terughoudend: “Wij zijn wel enkele proeven aan het doen met internet-of-things. Maar primaire procesautomatisering en allerhande iot-toepassingen proberen we wel gescheiden te houden. Je kunt weliswaar een sensor in je systeem schroeven, maar hoe zorg je dat het veilig is en geborgd is? En dat hij het over een jaar nog doet? Onze installaties zijn remote assets, dus het moet zeer betrouwbaar zijn en een toegevoegde waarde hebben.”
Toch doet het waterschap voldoende aan innovatie en kennisdeling, zegt Van Rijswijk: “We werken veel samen met Rijkswaterstaat en andere waterschappen, bijvoorbeeld via de Unie van Waterschappen en het Waterschapshuis. Zij zorgen voor generieke oplossingen en het delen van kennis. We zijn bijvoorbeeld met een cybersecurity-werkgroep van het Waterschapshuis en Rijkswaterstaat bezig met eenduidige oplossingen voor binnen de keten.”
Ook op het gebied van klimaatverandering zet Waterschap Rivierenland noodzakelijke innovatiestappen. Onze doelstelling is om in 2030 volledig energieneutraal te zijn. Van Rijswijk geeft een voorbeeld: “De neerslagextremen worden jaar na jaar groter. Door slim te meten en meer gegevensbronnen te combineren zouden we het bestaande watersysteem efficiënter kunnen benutten. Bijvoorbeeld door het water geleidelijk naar een gemaal te begeleiden. En mogelijk kunnen deze gemalen ook een rol gaan spelen bij de energietransitie, bijvoorbeeld door deze gemalen in te zetten als een tijdelijke energiebuffer. Daarvoor moet je weer koppelingen maken met energiebedrijven.”
Wilt u de lezing van Kees van Rijswijk bijwonen? Registreer u kosteloos voor het Industrial Ethernet event.
