Luc Scheres, CEO Surfix
“Wat we precies doen? Dat is best een ingewikkeld verhaal. Ik heb het mijn ouders verschillende keren geprobeerd uit te leggen, tevergeefs, het blijft lastig.” Luc Scheres gaat er voor zitten. Ik ook. Want het is inderdaad knap ingewikkeld. Maar één ding is glashelder, Surfix zet een technologie in die op het gebied van nanocoatings gerust baanbrekend genoemd mag worden.
Door: Paul van Nieuwenburg
Foto’ s: Leo de Jong
Nanocoatings dus. Dat is waar ze zich bij Surfix mee bezig houden. Het is tamelijk hectisch als ik binnenkom in het Plus Ultra gebouw, een broedplaats voor kennisintensieve bedrijven op het universiteitsterrein van Wageningen. Er staat een beurs aan te komen en aan de blije gezichten te zien die de zojuist gearriveerde presentatiewand staan te bewonderen, gaat men daar met vertrouwen naar toe. Dat Surfix in dit pand is gevestigd is geen toeval. Luc heeft in Wageningen zijn PhD gehaald en in samenwerking met de universiteit zijn voorbereidende stappen richting Surfix gezet. “Die constructie had alles te maken met het feit dat er binnen de universiteit reeds intellectueel eigendom en patenten op dit vakgebied aanwezig waren. Die hebben wij met Surfix naderhand kunnen overnemen en dat was ons startpunt. De afgelopen jaren hebben we flinke stappen gemaakt en momenteel zijn we druk met de patentaanvraag voor een nieuwe nanocoatingtechnologie. Hydroix heet die technologie, daar vertel ik je straks wel wat meer over.”
En dat was in…?
“In 2011 ben ik met Surfix begonnen. Hier in Wageningen, The City of Life Sciences, het gebied waarbinnen onze nanocoatings hoofdzakelijk gebruikt worden. Laat ik beginnen je uit te leggen wat dat behelst, komen we vanzelf bij nanocoating uit. Life Sciences is de wetenschappelijke cross-over tussen biologie en technologie en beslaat ruwweg uit alles wat te maken heeft met gezondheid en voedsel voor dieren, planten en mensen. Voorbeelden van technologieën uit de Life Sciences zijn testen voor het meten van gifstoffen in voedsel, of voor het detecteren van een bepaalde ziekte. Heb je bijvoorbeeld weleens een bloedonderzoek ondergaan?”
Eh, ja…
“En hoe lang heb je toen moeten wachten op de uitslag. Lang of heel lang? Dat komt doordat dit soort metingen en analyses traditioneel in een gespecialiseerd lab plaatsvinden. Maar dat is gelukkig aan het veranderen. De technologie die momenteel meer en meer aan het oprukken is, noemen wij ‘lab-on-a-chip’. Daarmee kunnen medische testen worden uitgevoerd bij de huisarts, of zelfs bij de patiënt thuis. Point-of-care-diagnostiek heet dat. Dat idee is overigens niet nieuw, denk maar aan zwangerschapstesten en aan het prikken op diabetes. Tot nu toe is het aantal mogelijkheden beperkt, maar met lab-on-a-chip-technologie kunnen veel meer verschillende testen gedaan worden. Dat biedt grote voordelen, niet alleen ten aanzien van gemak en snelheid voor een individuele patiënt, maar ook op het vlak van de volksgezondheid. En wat dacht je van de positieve impact van deze mogelijkheden in ontwikkelingslanden, waar je doorgaans niet bepaald struikelt over de laboratoria.”
Wat is jullie aandeel hierin?
“Wij zijn de nano-schilders. Zo’n lab-on-a-chip bestaat uit allerlei verschillende onderdelen, zoals microscopische kanaaltjes om vloeistoffen te transporteren en sensoren om de concentratie van bepaalde stoffen te meten. Op dit soort micro- en nano-objecten brengen wij onze coatings aan, zodat ze beter functioneren. Onze coatings zorgen er bijvoorbeeld voor dat bloed gemakkelijk door zo’n kanaaltje stroomt, en dat niet alle interessante stoffen aan de wand van het kanaal blijven plakken.”
En dat doen jullie allemaal hier in Wageningen?
“Inderdaad, dat wil zeggen, hier in Wageningen ontwikkelen we de oplossingen voor onze klanten. Het resultaat is een klantspecifiek coatingproces, dat de klant vervolgens via een licentie op onze patenten kan gebruiken in zijn productieproces. Het is echter de bedoeling dat Surfix in de toekomst ook zelf de productie gaat doen. Punt is namelijk dat wij vaak gaandeweg het gezamenlijke ontwikkelproces merken dat bij onze klant de benodigde expertise en achtergrond ontbreekt. Het is dus niet zozeer vanuit omzetdoelstellingen als wel vanuit continuïteitsoverwegingen dat wij overwegen om de productie in eigen beheer te nemen.”
Over continuïteit en omzet gesproken, hoe kom je eigenlijk aan klanten?
“We zijn eigenlijk direct op beurzen en conferenties gaan staan en klanten op basis van contractonderzoek gaan helpen met hun vraagstukken op het gebied van nanocoatings. Onze klanten leren dus vaak van ons, maar uiteraard leren wij ook van hen, en zo kregen we al snel een goed beeld van waar de meeste voorkomende knelpunten in de lab-on-a-chip en point-of-care diagnostische markt zitten. En natuurlijk hebben we in de jaren al een behoorlijk netwerk opgebouwd.”
Helder. De vaart zit er dus wel aardig in?
“Kun je wel zeggen. We groeien op dit moment snel, erg snel zelfs, het afgelopen jaar zijn we in medewerkers verdubbeld. De meeste van onze klanten zitten trouwens in het buitenland, in Nederland doen we relatief weinig. Met name de Europese hightech-landen, maar ook Japan en de Verenigde Staten zijn voor ons interessant. Momenteel gaat onze aandacht in het bijzonder uit naar Azië en Amerika, dat zijn de gebieden waar we meer voet aan de grond willen krijgen. Met onze nieuwste coatingtechnologie moet dat lukken.”
Want?
“Ik had je al verteld over onze nieuwe nanocoating technologie, Hydroix genaamd, toch? Dat is een generieke technologie, die zowel op glas en halfgeleiders goed werkt, maar ook op plastics prima
uit de voeten kan, dus daar zetten we nu met Surfix vol op in. Daarnaast kunnen we de Hydroix coating ook gemakkelijk op specifi eke plaatsen aanbrengen en hoeven we dus niet de hele chip met dezelfde coating te behandelen. Dat is nu gebruikelijk, maar vaak heeft het grote voordelen om verschillende onderdelen van de chip ook anders te coaten. Daardoor kun je bijvoorbeeld vloeistoffen veel nauwkeuriger sturen. Schaalbaar coaten dus, waardoor men de volledige controle over de chip houdt. Is redelijk uniek.”
Jullie zitten dus op goud?
“Er is inderdaad veel belangstelling. Niet in de laatste plaats omdat er in de microfl uïdica een verschuiving aan het plaatsvinden is. De traditionele chip van glas begint steeds meer plaats te maken voor die van plastic. Waarom? Omdat plastic goedkoper is. Prettig natuurlijk, maar waar men geen rekening mee gehouden heeft is dat plastic waterafstotend is, waardoor er geen capillaire werking kan ontstaan. Met onze Hydriox technologie kunnen we die chips echter mooi hydrofiel behandelen en eiwitafstotend maken. Probleem opgelost.”
Je zei dat jullie met name in het buitenland actief zijn, maar je bent wel lid van MinacNed, de micronano-afdeling van het oer-Nederlandse FHI.
“Ja, dat klopt. Ik vind een dergelijke bundeling van krachten absoluut noodzakelijk om Nederland ook als nanotechnologische mogendheid beter op de kaart te zetten. We barsten hier van de potentie en talent, maar als je er niet mee naar buiten treedt, gebeurt er natuurlijk niet veel. Voor mij persoonlijk is MinacNed ook nog eens bijzonder nuttig. Voordat ik met Surfix begon zat ik jaren achtereen, dag in dag uit met mijn hoofd in de chemie. Oftewel, er valt nog een hoop bij te spijkeren op het gebied van ondernemen en netwerken. De workshops en trainingen die ik via MinacNed en FHI kan volgen zijn aan mij dus welbesteed.”
Je zat met je hoofd in de chemie, niet in de chemicaliën toch, he…?
“Nee hoor, geen zorgen, het was een fl inke rit, maar ik heb ‘m op eigen kracht afgelegd. Als ik daar aan terugdenk… Een studietraject van dertien jaar was dat. Dat in 1998 in Eindhoven begon en ook daar via een aantal tussenstations in 2011 eindigde. Maar niet voordat ik nog een behoorlijke reeks publicaties had afgeleverd. Leuk dus om me binnen Surfix nu ook op andere zaken te kunnen richten.”
Zoals op je bedrijf en de ontwikkeling daarvan.
“Exact. Wij zijn ervan overtuigd dat we op grond van onze technologische propositie, onze reputatie en uiteraard onze plannen wat betreft uitbreiding op het gebied van productie verder kunnen groeien. Of we die groei uitsluitend zullen doormaken in dit marktsegment? In eerste instantie wel, maar het is zeker niet ondenkbaar dat we onze aandachtsgebieden ooit zullen uitbreiden. Of we dat dan onder de vlag van Surfix doen of binnen een aparte bv, dat is dan nog even de vraag.”
“Ik sluit niets uit.”
Luc Scheres bezocht in 1998 de HLO in Eindhoven om vervolgens zijn master Scheikunde aan de Universiteit van Utrecht te halen en uiteindelijk in Wageningen – cum laude – zijn PhD-titel te verwerven, op basis van de thesis Organic Monolayers on Oxide-Free Silicon; Self-Assembly, Functionalization, Patterning and Electronic Characterization. Na een jaar post-doc onderzoek in Eindhoven startte hij in 2011 zijn bedrijf Surfix.
