Medische elektronica transformeert gezondheidszorg in snel tempo

‘Er is veel mogelijk , maar is alles ook wenselijk?’

Medische technologieën vernieuwen de gezondheidszorg  in snel tempo. Dr. ir. Erik Gelderblom, klinisch fysicus aan het Radboudumc in Nijmegen, is binnen het ziekenhuis medeverantwoordelijk voor de selectie, implementatie en ontwikkeling van medische technologieën. Hij vertelt tijdens het Medische Elektronica event op 7 februari in Leusden over de verwachtingen en behoeften vanuit ziekenhuisperspectief.

Schrijf je gratis in voor het event

Een goed voorbeeld van een vernieuwende technologie die een enorme impact heeft op de gezondheidszorg zijn draagbare monitors. Gelderblom: “Binnen het Radboud zijn 120 ziekenhuisbedden aangesloten op draagbare monitors die 24 uur per dag de vitale parameters van een patiënt meten. Voorheen gebeurde dat slechts drie keer per dag, zoals in veel ziekenhuizen nog de standaard is. Door continue te monitoren kunnen we verslechtering snel ondervangen en het aantal ongeplande IC-opnames reduceren. Het bespaart zorgkosten én het voorkomt erger leed voor de patiënt. Dat laatste is natuurlijk het belangrijkste. Maar er zijn ook uitdagingen, met name rond de betrouwbaarheid van de metingen. Zo is er bijvoorbeeld nog steeds geen draagbare sensor beschikbaar waarmee je de kerntemperatuur of bloeddruk van een patiënt nauwkeurig continue kan meten. Daar is wel behoefte aan”.

Zorg verbeteren met techniek

Naast draagbare elektronica zetten ziekhuizen volgens Gelderblom een breed scala aan medische technologieën in om de zorg aan patiënten te verbeteren. Artificial intelligence, robotica, 3D- printers en sensors: elke zorgprofessional maakt er in meer of mindere mate gebruik van. Soms worden technologieën gecombineerd. Als voorbeeld noemt Gelderblom een draagbare sensor: “Valpreventie is een belangrijk thema binnen de zorg. We hebben relatief veel oudere patiënten die vaak kwetsbaar zijn en soms verward. Deze patiënten lopen een groter risico om te vallen. Dit levert dikwijls complicaties op en in het ergste geval zelfs vroegtijdig overlijden. We doen er alles aan om dit voorkomen.”

Gelderblom vervolgt: “Op dit moment maken we gebruik van een Daza Optiscan die we op de grond plaatsen en die een signaal afgeeft als iemand door het optische veld beweegt. Op zich werkt dat prima, het apparaat is robuust en doet wat het moet doen, maar eigenlijk ben je al te laat als het signaal klinkt. Als een patiënt dreigt te vallen, moet je er direct bij zijn. Het liefst zouden we een valpreventiesensor willen. We hebben onderzocht of een camera in het plafond hiervoor zou kunnen dienen, maar daarvoor was het achterliggende AI-algoritme nog niet goed genoeg. Wellicht kunnen  draagbare sensoren uitkomst bieden. Veel wearables zijn uitgerust met accelerometers en meten zo alle bewegingen van een patiënt. Dat technologiegebied moeten we nog verder onderzoeken op robuustheid en mogelijkheid tot valpreventie in plaats van alleen detectie. ”

Meerdere opties

“Het is raadzaam om meerdere technologische opties open te houden,” ligt Gelderblom toe. “Er zijn patiënten die een wearable of sensor niet verdragen, om fysieke of psychische redenen, dus je moet altijd een extern valdetectiesysteem als alternatief achter de hand hebben.” De fysicus vindt het belangrijk dat ziekenhuisapparatuur robuust, repareerbaar én duurzaam is. “Interoperabiliteit en onderhoudbaarheid zijn harde eisen die we stellen aan medische elektronica. Stel, er gaat iets simpels kapot of er moet een batterij vervangen worden, dan willen we dat zelf doen zonder hulp van externe partijen. De kostenoverweging speelt daarbij een rol, want ook ziekenhuizen hebben te maken met gestegen energieprijzen en inflatie. Maar het voornaamste argument is duurzaamheid. We merken dat fabrikanten apparaten soms zó ontwerpen dat als een klein onderdeel kapot gaat, een veel groter deel vervangen moet worden. Hierdoor wordt je bijna gedwongen wordt om het hele apparaat te vervangen. Dat snap ik wel, vanuit hun kant bezien, maar het is niet milieuvriendelijk en duurzaam. Het is toch zonde om een apparaat weg te gooien dat nog prima gerepareerd kan worden.”

Ethiek
“Wij worden als ziekenhuis blij van modulaire apparatuur en elektronica," aldus Gelderblom. "Daarnaast proberen we apparaten waar mogelijk te hergebruiken. We kijken dus naar drie aspecten bij de aanschaf van medische apparatuur: de functionaliteit van het apparaat zelf, de kosten én de duurzaamheid. Beheer valt daar ook onder.” Ook ethiek speelt uiteindelijk een rol bij de ontwikkeling en aanschaf van medische elektronica.  Gelderblom: “Hoe meer technologie, hoe meer zorg we kunnen bieden. Maar hoe ver ga je daarin? Ook dit is een vraag die beantwoord moet worden als je het hebt over medische apparaten. Er is heel veel mogelijk in technisch opzicht, maar is alles ook wenselijk?”

Lezing bijwonen?
Erik Gelderblom is als plenaire spreker aanwezig tijdens het Medische Elektronica event op 7 februari in Leusden. Je kan zijn presentatie gratis bezoeken, maar we verzoeken je wel om je van tevoren aan te melden via de website.