Door: FHI, Federatie van Technologie Branches In economisch onzekere tijden is het verfrissend en nuttig om duiding te krijgen van een aantal experts. Tijdens de managementsessie dinsdag bij FHI in Leusden gaven Mathijs Bouman en Pieter Cleppe inzicht over de impact van de Brexit en de handelsoorlog op de economische en politieke verhoudingen.
Willem van Raalte, voorzitter van FHI, opende de sessie en kondigde “twee boeiende verhalen die actueler zijn dan actueel” aan. Oorspronkelijk was Brexit het hoofdthema, mede omdat de handelsoorlog nog niet zo hevig woedde. Inmiddels spelen beide thema’s een hoofdrol in de onzekerheid die over de wereldeconomie heerst.
Econoom en journalist Mathijs Bouman deed de aftrap. Onder de titel ‘Wolken voor de zon? De hoogconjunctuur bedreigd door internationale ontwikkelingen' gaf Bouman een overzicht van de huidige stand van zaken in de Nederlandse en mondiale economie. Als concrete bedreigingen somde hij naast de Brexit en de handelsoorlog ook nog een aantal andere pijnpunten op: een afkoelende Chinese economie, de malaise in de Duitse (auto-)industrie, een bouwstop en bovenal een uiterst krappe arbeidsmarkt.
Volgens Bouman heeft het bedrijfsleven de afgelopen jaren kansen laten liggen en te weinig diepte-investeringen gedaan. Maar vooral die krappe arbeidsmarkt baart hem zorgen: “Daar zijn we slecht op voorbereid. Het aantal vacatures is op recordhoogte en we krijgen veel vergrijzing. De klant is niet langer koning, personeel is de koning”, zei hij.
Veel pluspunten
Toch stelde de econoom ook dat we na de krediet- en eurocrisis de afgelopen vijf jaar kwartaal op kwartaal groei in Nederland hebben gekend. Ook zijn er veel pluspunten aan te wijzen: een solide binnenlandse vraag, groei in de dienstensector, stijgende lonen en zowel een ruim monetair beleid als een ruim begrotingsbeleid.
Volgens Bouman is de uitkomst van de handelsoorlog nog ongewis. Globalisering is sinds de val van de muur de motor voor de welvaart geweest, maar al twee jaar lang groeit de wereldhandel niet. Nederland zit middenin de internationale waardeketen, terwijl de VS steeds meer een gesloten economie wordt.
De Brexit werd door de econoom gekenschetst als “zelfbeschadiging” door de Britten. “Verder hebben we nog geen idee wat een Brexit precies zal gaan inhouden”, zei Bouman. “De UK is erg belangrijk voor de waardeketen, het is onze twee handelspartner.”
Afsluitend dook Bouman nog even de geschiedenis in. Het Kabinet-Van Bosse-Fock (1868-1871) had maling aan patenten. Daarmee werd Nederland volgens Bouman een piratenstaat. In 1910 kwam het patentrecht weer terug, maar mede bedrijven als Philips konden er door uitstaan. Bouman vroeg zich openlijk af of het systeem van octrooien nog wel een nuttig systeem is.
Visie op Brexit
De tweede spreker was Pieter Cleppe. Hij is verbonden aan de denktank Open Europe. Hij stelde dat de EU middenin het Brexit-geweld zich weer moet gaan focussen op haar kerntaak: het wegnemen van handelsbelemmeringen.
Cleppe schetste ook het chaotische karakter rondom de Brexit over de afgelopen jaren. Hij besprak het handelsakkoord wat May sloot met de EU maar het niet haalde in het Britse parlement en stelde dat Boris Johnson het harder heeft gespeeld tegenover Brussel.
Volgens Cleppe is de kans groot dat de Brexit er na de Britse verkiezingen alsnog komt, al is het ook niet uitgesloten dat er een tweede referendum zal komen. Wel is onzeker wat er na de transitieperiode zal gebeuren: veel akkoorden moeten nog gesloten worden. Kortom: veel is nog onduidelijk rondom de Brexit.
Na de twee lezingen gingen de bezoekers aan de managementsessie over tot een heerlijke maaltijd. En zowel de Brexit als de handelsoorlog zouden zo maar ook thema’s kunnen gaan vormen voor de sessie van 2020.
