Door: FHI, Federatie van Technologie Branches Steeds duidelijker komen de gevolgen van het virus dat de wereld in zijn greep houdt, aan het voetlicht. Het coronavirus zorgt voor een meer dan buitengewone situatie. De druk op de zorg is ongekend toegenomen en het is alle zeilen bijzetten om de zorg niet te laten bezwijken, zo heeft premier Rutten in zijn toespraak bevestigd.
Het sociale leven is stil gelegd. Scholen zijn gesloten, de horeca en restaurants zijn gesloten. Voor ondernemers uiterst onzekere en meer dan uitdagende tijden. Hieronder geven wij enkele aandachtspunten waar men als bestuurder van een onderneming mee te maken kan krijgen.
Ik voorzie dat ik niet aan mijn contractuele verplichtingen kan voldoen, of ik voorzie dat mijn klanten niet aan hun verplichtingen kunnen voldoen. Wat zijn de mogelijkheden?
Communicatie is van uitzonderlijk belang. Ga in overleg met belangrijke crediteuren (wij noemen de bank, de verhuurder, belangrijke leveranciers, etc.) en ga in overleg wat de mogelijkheden zijn. Hetzelfde geldt voor belangrijke debiteuren. Op eenzelfde wijze als de belastingdienst mogelijkheden biedt, kunnen partijen onderzoeken of er mogelijkheden bestaan om deelbetalingen te doen, betaaltermijnen te verlengen, de dienstverlening tijdelijk anders in te kleden zodat betaling nog wel even mogelijk is, etc. Niemand zit op dergelijke afspraken te wachten, maar de economische en nu ook de juridische realiteit is dat er niet of nauwelijks alternatieven zijn. De rechtspraak is in ieder geval tot 6 april gesloten, behoudens voor echt urgente zaken. Een “quick-win” via de rechter, zit er voor niemand in.
Ook kan het aangewezen zijn om onderzoek te doen naar lopende overeenkomsten van de onderneming (abonnementen, services, etc.) en te beoordelen of deze opzegbaar zijn, of op zijn minst te wijzigen zijn. Elk beetje kan helpen om deze tijd door te komen.
In juridische zin zie je veel publicaties op internet langskomen over de vraag of deze uitzonderlijke situatie kwalificeert als overmacht en/of wellicht zelfs een grondslag kan bieden voor wijziging van de overeenkomst (onvoorziene omstandigheden). Overmacht heeft als voordeel (of nadeel, het is maar hoe je het bekijkt) dat geen nakoming kan worden gevorderd en dat geen recht op schadevergoeding bestaat. De inhoud van het contract geeft mogelijk een handvat voor beantwoording van de vraag wat partijen met overmacht hebben bedoeld. Geeft het contract geen antwoord, dan kan de wet mogelijk uitkomst bieden (de niet nakoming moet niet te wijzen zijn aan schuld, noch voor risico van de debiteur te komen). Naar ons oordeel is een dergelijke juridische analyse stap 2; de eerste stap zou moeten zijn: overleg. Het is belangrijker de lange termijn relatie voor ogen te houden, en zelf in de hand te houden, dan de zaak te juridiseren. Als juridische bijstand echt niet te voorkomen is, staan wij natuurlijk voor u klaar.
En op het moment dat afspraken zijn gemaakt, is het ook nog belangrijk om de afspraken goed op papier te zetten zodat discussie over de aanpassingen zoveel als mogelijk wordt voorkomen.
Ik voorzie dat ik niet aan mijn fiscale en/of pensioenverplichtingen kan voldoen. Wat zijn mijn verplichtingen?
Meld betalingsonmacht direct bij de belastingdienst. Hetzelfde geldt voor pensioenpremies: meld tijdig betalingsonmacht aan de pensioenuitvoerder / pensioenfonds. Let op, als dat niet of te laat gebeurt, kan het niet melden grondslag zijn voor bestuurdersaansprakelijkheid.
De belastingdienst heeft maatregelen getroffen voor uitstel van betaling voor belastingen en wijziging van voorlopige aanslagen. Zie de webstite van de belastingdienst voor een bredere uitleg en mogelijkheden. Het kabinet zegt breder na te denken over stimuleringsmaatregelen, dus mogelijk volgen de komende dagen nog nieuwe ondersteunende maatregelen voor ondernemers.
Waar moet ik op letten om bestuurdersaansprakelijkheid zoveel als mogelijk te voorkomen?
Het aangaan van nieuwe verplichtingen in de wetenschap dat die verplichtingen niet kunnen worden nagekomen, kan een grondslag zijn voor bestuurdersaansprakelijkheid. Ook het doen van selectieve betalingen (aan een grote en belangrijke crediteur, of naar privé) wetende dat de onderneming in zwaar weer verkeert, kan aanleiding zijn voor bestuurdersaansprakelijkheid.
Bestuurdersaansprakelijkheid is echter een fijnmazig juridisch begrip. Enerzijds heb je als bestuurder de vrijheid om te ondernemen en risico te nemen, anderzijds kan dat niet zover gaan dat de belangen van derden (crediteuren) in het gedrang komen. Meer in het algemeen geldt dan ook de maatstaf dat een bestuurder moet handelen zoals een redelijk handelend en ervaren bestuurder in de gegeven omstandigheden zou handelen.
Naast bestuurdersaansprakelijkheid, wijzen wij op het onttrekken van vermogen aan de vennootschap met benadeling van crediteuren tot gevolg. Het is soms aantrekkelijk om met de beste bedoelingen geld te verschuiven van de ene onderneming naar de andere, of naar privé, maar dat kan tot gevolg hebben dat crediteuren met lege handen achterblijven. Crediteuren kunnen daar juridisch actie tegen ondernemen.
Om met een positieve noot af te sluiten. Als bestuurder kan men natuurlijk ook het positieve verschil maken. Weet wat niet kan en mag, maar focus uiteindelijk op wat wel mogelijk is en wees creatief.
Wat voor maatregelen kan ik nemen richting mijn personeel?
Ik wijs graag naar de communicatie van ons kantoor over arbeidsrechtelijke (on-)mogelijkheden. Neem gerust contact op via Corona-arbeidsrecht@fhi.nl
Tot slot
Wij hopen dat alle leden zonder al te grote kleerscheuren uit deze situatie komen. Dat kleerscheuren worden opgelopen, is nu wel duidelijk. Laten we onderzoeken, zeker binnen een branchevereniging als de FHI, om elkaar te ondersteunen, oplossingen te blijven zoeken en hier sterker uit te komen.
Tijdens de financiële crisis leek de situatie even uitzichtloos, maar ook daar kwam er licht aan het eind van de tunnel. Ook toen zijn er uitzonderlijke maatregelen getroffen gericht op de lange termijn. Ik ken een voorbeeld van een onderneming waar onbetaald verlof is voorgeschreven voor iedereen binnen de onderneming: dus van het bestuur tot de schoonmaak. Alles werd gedaan om gedwongen ontslagen te voorkomen. Hoewel onverwacht, zorgde de maatregel voor saamhorigheid en steun binnen de onderneming. De eerste stap van het bestuur was immers niet de balans oppoetsen, maar de pijn verdelen. De gewenste bezuinigingen werden behaald. En als “bijvangst” ontstond een ruilhandel van onbetaald verlof voor hen die het zich eigenlijk niet konden permitteren. Zij die dat wel konden permitteren, namen langer verlof op. Zo kun je samen sterker uit een crisis komen, als onderneming en mens.
Wij wensen iedereen kracht en wijsheid toe in deze onzekere dagen. Mocht u overleg willen over onderwerpen genoemd in deze nieuwsbrief, dan kunt u contact opnemen met: Corona-commercieel@fhi.nl.
