Door: FHI, Federatie van Technologie Branches Momenteel woedt het Coronavirus in China en zijn er in toenemende mate besmettingsgevallen in andere delen van de wereld. Dit heeft (mogelijk) gevolgen voor ondernemers aangesloten bij FHI, zowel op de korte als lange termijn. In dit nieuwsbericht wordt aandacht geschonken aan de (juridische) gevolgen en er is de mogelijkheid om vragen te stellen aan FHI-partner Lexsigma Advocaten.
Volgens het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) overleeft het coronavirus niet goed buiten het lichaam, zeker niet op karton of andere verpakkingsmaterialen. Gelukkig leveren de pakketten uit China dus geen besmettingsgevaar op en lijkt het virus (vooralsnog) niet te leiden tot strengere douaneprocedures. Toch kan je als Nederlandse ondernemer last ondervinden van dit virus.
Het is onzeker hoe het virus zich gaat ontwikkelen. Bereid je daarom goed voor. Breng in kaart welke samenwerkingspartners/toeleveranciers zich in de regio bevinden waar het virus nu heerst. Houdt er rekening mee dat deze bedrijven stil kunnen komen te liggen en speel hierop in door bijvoorbeeld al op zoek te gaan naar alternatieve toeleveranciers. Dan ben je er op tijd bij en zorg je ervoor dat je voorraad op peil blijft en dat je je contractuele verplichtingen naar je klanten kunt nakomen. Controleer je lopende overeenkomsten en pas deze waar mogelijk is aan.
Het is ook mogelijk dat je al geconfronteerd wordt met de gevolgen van het virus en je toeleverancier niet meer in staat is om de gevraagde producten te leveren en waardoor jij je verplichtingen naar je eigen klanten ook niet meer kan nakomen. In dat geval is het van belang om te controleren of een beroep op overmacht (Force Majeure) of onvoorziene omstandigheden mogelijk is.
Overmacht
Overmacht is een juridisch begrip dat een niet-toerekenbare onmogelijkheid aanduidt om aan een contractuele verplichting te voldoen. Veel (internationale) commerciële overeenkomsten bevatten een dergelijke bepaling. Lees daarom goed de overeenkomst na. Betrek hierbij ook de algemene voorwaarden. Gebruik je de FHI algemene leveringsvoorwaarden? In die voorwaarden (artikel 13) is bepaald dat overmacht ertoe leidt dat geen van Partijen is gehouden tot nakoming van enige verplichting. Een rechtsgeldig beroep op overmacht voorkomt daarmee aansprakelijkheid. Maar wanneer is er sprake van overmacht? Artikel 13.2 van de FHI voorwaarden omschrijft een vijftien tal overmachtsituaties. In het geval van het Coronavirus kunnen de situaties (I) overmacht van toeleveranciers van Opdrachtnemer en (XIII) epidemieën en pandemieën uitkomst bieden.
Als je overeenkomst of voorwaarden geen overmachtsbepaling bevatten is er vaak nog een wettelijke basis waarop kan worden teruggevallen. Bepaal in dat geval eerst welk recht op de overeenkomst van toepassing is. In de Nederlandse wet is bijvoorbeeld de volgende bepaling opgenomen: “Een tekortkoming kan de schuldenaar niet worden toegerekend, indien zij niet is te wijten aan zijn schuld, noch krachtens wet, rechtshandeling of in het verkeer geldende opvattingen voor zijn rekening komt.” Op grond van alle feiten en omstandigheden moet dan worden bepaald wie de gevolgen van het virus naar de in het verkeer geldende opvattingen moet dragen, koper of verkoper?
Onvoorziene omstandigheden
Bij het uitblijven van een overmachtsituatie kan eveneens gedacht worden aan een beroep op onvoorziene omstandigheden. Hierbij dient wel enige terughoudendheid te worden betracht. Met name als partijen bij het aangaan van de overeenkomst hebben nagedacht over overmachtsituaties en het concrete voorval daar niet onder kan worden geschaard, zal een rechter terughoudend zijn met de toepassing van onvoorziene omstandigheden als escape.
Communicatie en maatregelen
Als je te maken krijgt met de tentakels van het coronavirus is communicatie van groot belang. Als je in gesprek bent, kan je samen naar een oplossing zoeken. Het zoeken naar een oplossing is zelfs verplicht op grond van de schadebeperkingsplicht. Neem dit serieus. Communicatie is daarnaast een vereiste om een beroep te doen op de overmachtsituatie. De FHI-voorwaarden schrijven bijvoorbeeld voor dat een beroep op overmacht moet worden gemeld zodra dit praktisch gezien mogelijk is. Tot slot is het raadzaam om je verzekeringspolis te raadplegen. Hoewel een situatie als het coronavirus niet door alle (standaard)verzekeringen zal zijn gedekt, is het raadzaam dit na te kijken en waar mogelijk je verzekering aan te passen. Let bij de controle van je verzekering ook specifiek op de bepaling die voorschrijft hoe en wanneer je een melding moet maken.
Nog vragen?
Voor al je juridische vragen over de gevolgen van het coronavirus kun je contact opnemen met FHI-partner Lexsigma Advocaten (020-8940700). Vraag naar Bob van der Kamp, Ramon Pasma of Lara Smeets. Mailen kan ook via: Corona-commercieel@fhi.nl.
