Klimaatverandering, transitie, herijking, economische kansen, durf, onzekerheid: allemaal thema’s die tijdens het FHI Federatiecongres langskwamen en voor beroering zorgden. De lezing van Ruud Veltenaar zorgde bovendien voor een filosofische benadering van de uitdagingen die voor ons liggen. Want de energietransitie, die momenteel volop in de stijgers wordt gezet, raakt ons allemaal. Bovendien leven er onder de leden nog veel vragen, zo bleek bij de dialoog tussen de zaal en het afsluitende discussiepanel.
Door: Dimitri Reijerman
Het programma werd afgetrapt door Nick van de Sande, secretaris VNO-NCW/MKB-Nederland. Zijn verhaal was primair gericht op de stand van zaken rondom het Klimaatakkoord en de rol van ondernemend Nederland in de keuzes die gemaakt moeten worden. Van de Sande benadrukte de noodzaak voor ‘ontzorgen’ om de transitie te doen slagen door helder beleid te formuleren naar zowel de burger als het bedrijfsleven.
Een van de plannen van de werkgeversorganisaties is om een ‘mkb-toets’ te ontwikkelen. Deze tool moet vanuit de overheid informatie verschaffen over financiële ondersteuningsmaatregelen voor het verduurzamen van de economie. “Je kunt nog zulke goede doelen hebben, als je die niet concreet kunt vertalen naar hapbare brokken dan wordt de transitie geen succes”, zei Van de Sande.
Richting FHI sprak de secretaris de wens uit dat de brancheorganisatie zich actief met alle plannen moet bemoeien, omdat de technische kennis in zijn ogen van groot belang zal zijn bij de uitvoering. “Maak uzelf onmisbaar”, aldus Van de Sande.
De visie van Van Veelen
Piet van Veelen, voorzitter van de FHI-branche voor Gebouw Automatisering, bestuurslid van het FHI-hoofdbestuur en als zodanig ook lid van het Hoofdbestuur van MKB-Nederland, nam het stokje over. Samen met Andreas Meijer, adjunct-directeur Branches bij FHI en gespreksleider van het Federatiecongres, en FHI-directeur Paul Petersen heeft Van Veelen de energietransitie als onderwerp hoog op de agenda van FHI gezet.
Van Veelen gaf aan dat bedrijven niet zo afwachtend moeten zijn en zelf concrete stappen kunnen zetten om snel en kostendekkend te verduurzamen. Zijn eigen onderneming, Vedotec, is onder andere door het toepassen van vergaande isolering en het plaatsen van zonnepanelen al een heel eind op weg om klimaatneutraal te opereren.
Volgens de GA-voorzitter zijn er om de energietransitie te doen slagen nog wel een aantal flinke uitdagingen. Zo is het de vraag of er al voldoende alternatieve energiebronnen aanwezig zijn om alle industrie in hoog tempo de overstap te doen maken. Ook is er een schreeuwend tekort aan geschoold technisch personeel: “Waar haal ik de mensen vandaan als iedereen aan de warmtepomp moet?”, vroeg Van Veelen zich af. En als derde uitdaging noemde hij het achterblijvende onderwijs: worden nieuwe mensen wel op de goede manier opgeleid?
Spraakmakend
Ruud Veltenaar, een Bijzonder Hoogleraar, ondernemer en filosoof, was de spraakmaker van de dag. Hij schetste in niet mis te verstane woorden zijn toekomstvisie in de in zijn ogen ‘verwarde wereld’, waarbij de mens zichzelf niet langer centraal kan stellen en de aarde kan plunderen. Simpelweg omdat moeder natuur ons niet nodig heeft, aldus Veltenaar.
De filosoof verwees naar in zijn ogen ziekmakende bedrijven als Coca Cola – verantwoordelijk voor een substantieel deel van de plastic soep – en Shell – het bedrag waarvoor het bedrijf het Nigeriaanse olieveld OPL 245 kocht is niet in het voordeel van het land: beide reuzen zouden alleen maar oog hebben voor de belangen van aandeelhouders. Volgens Veltenaar is dat te verklaren doordat bedrijven het verschil niet zien in leiding nemen – en met leiderschap de positieve weg kiezen – of managen: de status quo in stand houden totdat dat door een onbeheersbare klimaatverandering en ongecontroleerde migratiestromen onmogelijk is. Hij sloot dan ook zijn betoog af met de spreuk “wees zelf de verandering die je in de wereld wilt zien”, afkomstig van Gandhi.
Politieke inzichten
Hayke Veldman, lid van de Tweede Kamerfractie van de VVD, was direct na het vurige betoog van Veltenaar aan de beurt, maar zei direct de wijze woorden: “spreek nooit na een filosoof”. Veldman dook in op de materie rondom het Klimaatakkoord, maar stelde in de publieke discussies geen enkel taboe te hanteren. Toch benadrukte hij de VVD-visie, waarin de partij pleit voor een ‘slimme’ CO2-heffing. Maar hoe deze er precies uit moet gaan zien, is vooralsnog onduidelijk.
De middag werd afgesloten met een discussie, waarbij de voorgaande sprekers de dialoog aangingen met het publiek. Daaruit bleek wederom dat het onderwerp energietransitie en het CO2-vraagstuk meer en meer is gaan leven onder ondernemers. De panelleden kregen vragen op hen afgevuurd die varieerden van de komst van elektrische auto’s tot de (on)mogelijkheden van waterstof, maar na een half uur was het echt tijd voor de borrel. Want over een onderwerp zo divers als energietransities en verduurzaming zullen FHI-leden het nog vele jaren gaan hebben, met of zonder filosoof.