Door: FHI, Federatie van Technologie Branches De klimaatambities overstijgen alle sectoren in de economie, dus ook in de zorg. Kunnen ziekenhuizen en laboratoria ook grote stappen zetten richting een groenere toekomst? FHI sprak met Mariska van Soest, van de divisie Laboratoria, Apotheek en Biomedische Genetica van het UMC. Daar zijn ze volop bezig met verduurzaming en Van Soest geeft inzicht in de stappen die er nog te maken zijn.
Door: Dimitri Reijerman
Van Soest is KAM functionaris bij het Universitair Medisch Centrum Utrecht. Dagelijks is zij binnen het ziekenhuis actief om verduurzaming op de kaart te zetten en concrete stappen te maken op dit vlak. Van Soest: “We hebben een doelstellingsplan opgesteld binnen het UMC. En we hebben intern ook een netwerk van duurzame zorgprofessionals opgezet. Zij proberen bottom-up een bewustzijn te creëren om bij elke keuze die we maken binnen het UMC, bijvoorbeeld voor de inkoop van materialen of middelen, te bekijken of daar een duurzaam alternatief voor is.”
De doelstellingen zijn duidelijk vastgelegd, zegt ze: “We hebben concrete doelstellingen: 49 procent CO2-reductie in 2030 en 95 procent reductie in 2050. Verder willen we proberen om in 2030 ongeveer 50 procent minder primaire grondstoffen in huis te halen en in 2050 volledig circulair te zijn.”
Stappen vooruit
De eerste stappen zijn al enkele jaren geleden gezet, zegt Van Soest: “We zijn al sinds 2018 begonnen, bijvoorbeeld met bronscheiding in het ziekenhuis. Want binnen de zorg wordt er veel verbruikt, dus je kunt je footprint op die wijze flink verkleinen. Bijvoorbeeld ook door de hoeveelheid papier te verminderen en flink in te steken op digitalisering.”
Er zijn nog meer duurzaamheidsplannen bij het UMC: “We werken aan energiebesparing en hebben zonnepanelen op de het dak liggen. Ook gaan we binnenkort verbouwen. Het UMC bekijkt hoe dat zo duurzaam mogelijk kan. Als verlichting vervangen moet worden, installeren we direct LED-verlichting. Maar het kan bijvoorbeeld ook een tijdsschakelaar zijn op sommige apparatuur.”
Groenere labs
Binnen de laboratoria van het UMC zijn tevens concrete maatregelen genomen, zegt Van Soest: “Voor disposables zijn we begonnen met het gescheiden inzamelen. Nu zijn we ook begonnen op de laboratoria. Daar wordt heel veel plastic verpakkingsmateriaal weggegooid. Inmiddels zamelen we al 85 procent zuiver plastic afval in.”
Ze vervolgt: “Binnen onze labs hebben we ook veel specifiek ziekenhuisafval. Dat gaat normaal in tonnen om daarna de verbrandingsoven in te gaan. Maar nu krijgen we een apparaat, een zogenaamde sterilwave, waarmee microgolven het afval steriliseert. En dermate dat het als gewoon afval afgevoerd kan worden. Daarmee neemt het volume af en kunnen we tot 40 procent reductie behalen.”
Duidelijke boodschap
“Mijn boodschap is dat je vooral het gesprek met mensen aan moet gaan en dat er wel degelijk duurzame keuzes in de zorg te maken zijn. Als iets niet lukt, moet je blijven uitdragen dat er keuzes mogelijk zijn. We zijn nu bijvoorbeeld aan het kijken of we coolpacks terug kunnen leveren aan de toeleverancier.”
“In de labwereld verschuilen veel mensen zich achter de noodzaak om ISO-certificaten te behalen, we moeten kwaliteit behalen. Dat zou niet kunnen met recycling. Ik wil die uitdaging wel met hen aan, want ook binnen de ISO-normen is wel degelijk ruimte voor verduurzaming.”
Ondanks de vorderingen binnen het UMC heeft de pandemie een en ander wel bemoeilijkt, geeft Van Soest toe: “Door de coronacrisis zijn we wel een stapje achteruit geworpen. Er zijn in de covidzorg heel veel disposables gebruikt. Dat wordt richting 2030 een enorme opgave om die hoeveelheid te verminderen. We willen daarom met fabrikanten in dialoog om te kijken of er minder plastic gebruikt kan worden, bijvoorbeeld door verpakkingen kleiner te maken. Onze inkopers gaan daarmee al aan de slag.”
