Introductie eerste batterij-elektrisch aangedreven locomotief in Nederland

Strukton Power werkt aan de eerste elektrisch aangedreven locomotief met batterij in Nederland voor spoorwegonderhoud. De locomotief, die dit jaar haar eerste proefrit moet rijden, gebruikt elektriciteit van zowel de bovenleiding als batterijen. Hierdoor is het mogelijk om volledig emissievrij te rijden. Tijdens het Power Electronics & Energy Storage event, georganiseerd door de Federatie van Technologiebranches (FHI), verzorgen Nico Baars en Usman Hassan namens Strukton een presentatie over de innovatieve locomotief. FHI sprak met design engineer Nico Baars over de stand van zaken rond de trein van de toekomst.

“Tot op heden was het niet mogelijk om volledig emissievrij te rijden, omdat spoortrajecten nooit 100% beschikken over stroom” steekt Baars van wal. “Ongeveer 75% van de spoorwegkilometers zijn geëlektrificeerd. Op rangeerterreinen en ook tijdens spooronderhoud is vaak geen bovenleiding aanwezig of hij is er wel maar buiten gebruik. In zo’n geval moet de machinist noodgedwongen overschakelen op een diesellocomotief, maar daar kleven veel nadelen aan. Het is duur, vervuilend en niet meer van deze tijd.”

Upgrade

Baars en zijn collega’s vroegen zich af hoe ze binnen afzienbare tijd een duurzaam alternatief voor de diesellocomotief konden realiseren. Baars: “We kregen het idee om bestaande elektrische locomotieven te voorzien van een batterij zodat ze door kunnen rijden zonder een extra diesellocomotief mee te hoeven nemen. De locomotieven krijgen als het ware een ‘upgrade’ waardoor ze de laatste kilometers, het traject waar je met lage snelheden tot 25 kilometer per uur een eindpunt nadert, overschakelen op een batterij.”

Unieke combinatie

Het idee van een ‘elektrische batterijtrein’ is niet nieuw. Baars: “De batterijtechniek is in de jaren ‘90 in de railwereld geïntroduceerd en het elektrisch aandrijven van treinen doen we al meer dan honderd jaar. Wat de hybride locomotief uniek maakt, is de combinatie van beide technieken. Er waren tot voor kort geen locomotieven die beiden kunnen: én op hoge snelheid elektrisch rijden én aangedreven door een batterij.”

Geen CO2-uitstoot

De elektrische batterijlocomotief produceert lokaal geen CO2-uitstoot, rijdt fijner en is direct te gebruiken - in tegenstelling tot dieselmotoren die meer tijd nodig hebben om op te starten. De batterij laadt zichzelf al rijdend op, mits er een bovenleiding aanwezig is. Als die er niet is, biedt een oplaadpunt op het depot uitkomst. “Ik spreek liever niet over een uitvinding, maar over een innovatie. We maken slim gebruik van bestaande technieken,” aldus Baars.

Lager kostenplaatje

Door oude locomotieven nieuw leven in te blazen, wordt het milieu extra ontzien. “Natuurlijk kan je deze techniek ook bij nieuwe locomotieven toepassen, maar dat doen we bewust niet. Locomotieven van 25 jaar of ouder zijn vaak in prima staat en door te kiezen voor circulariteit is het kostenplaatje voor de klant ongeveer 50 procent lager. Hierdoor zijn vervoersbedrijven sneller bereid om een hybride locomotief aan te schaffen.”

In Engeland zoeven de eerste hybride treinen inmiddels door het landschap. “Er rijden daar passagierstreinen die gebruik maken van onze elektrische aandrijvingen met batterijen,” aldus Baars. Hij is niet verbaast dat onze overburen op de troepen vooruit lopen. “In Engeland zijn ze verder in hun plannen voor een emissievrije toekomst zonder diesel. Ze moeten wel, want op het Britse platteland zijn veel minder bovenleidingen dan in Nederland. Ook de elektrische voorzieningen op het spoor zijn minder uitgebreid dan bij ons.”

Emissievrije toekomst

Volgens Baars is er ook in Nederland steeds meer belangstelling voor hybride transportmiddelen. Zo is er onlangs een test geweest met een hybride passagiersvoertuig en een waterstoftrein. Hoewel de innovatieve onderhoudslocomotief technisch gezien gebruiksklaar is, zijn nog niet alle vergunningen rond. Baars: “De techniek loopt altijd voor op de vergunningen. Je moet aan kunnen tonen dat de trein werkt en veilig is.”

Als alles mee zit, hoopt Baars dat de eerste hybride locomotief eind dit jaar over de Nederlandse sporen rijdt. En er is ook al belangstelling vanuit het buitenland. “We werken wereldwijd samen om het spooronderhoud te verduurzamen. De railwereld is echt een internationale wereld waarbij we gebruik maken van elkaars expertise en ervaringen. We dromen samen van een emissievrije toekomst van spoorwegonderhoud.”

Wilt u meer weten over de hybride locomotief? Kom dan op 14 juni naar de presentatie van Nico Baars en zijn collega op het Power Electronics en Energy Storage event in congrescentrum 1931 in ’s-Hertogenbosch. Aanmelden voor het event kan kosteloos via: https://fhi-wpn.acceptatie.indicia-interactiv.nl/powerelectronicsevent/.