Haven Rotterdam zet met proeftuin in op blockchain-technologie

Blockchain is de hype voorbij, maar de technologie kan wel degelijk voor Nederlandse bedrijven van meerwaarde zijn. In een industrieel pand in Rotterdam spreken we met Aljosja Beije, een van de oprichters van BlockLab, een laboratorium waar blockchain-technologie wordt getest en toegepast in de energiesector en de logistiek.

Door: Dimitri Reijerman

BlockLab is een initiatief van onder andere het Havenbedrijf Rotterdam. Tijdens het aankomende PPA event, op 29 januari in Hart van Holland te Nijkerk, zal Aljosja Beije, logistics and technology lead bij de start-up, meer inzicht geven in het ontstaan van deze proeftuin en de projecten waar BlockLab aan werkt.

Dat juist het Havenbedrijf Rotterdam tijd en geld investeert in initiatieven als blockchain-research, is volgens Beije niet zo vreemd: “Als je kijkt naar het Havenbedrijf, is energie in eerste instantie een wat vreemde component. Maar Rotterdam is de grootste haven voor de overslag van fossiele brandstoffen in West-Europa. Dat wordt de komende jaren in een rap tempo minder. De haven krijgt te maken met de energietransitie. Daar is men al heel hard mee bezig, onder andere met de overslag van LNG, biofuels en warmte.”

Hij vervolgt: “Blockchain kan benut worden om deze energienetwerken van al die verschillende bronnen goed op elkaar te laten aansluiten. Want je hebt een complexer coördinatiesysteem nodig dan dat we nu hebben. Elektriciteit en warmte vormt nu nog een hiërarchisch geheel, dat moet administratief allemaal kloppen. Maar we gaan naar een decentrale wereld toe, die kun je centraal niet goed automatiseren.”

Project met Samsung en ABN Amro

De blockchain-technologie voor grootschalige energieprojecten waar Beije op doelt is door BlockLab al eerder ontwikkeld voor logistieke processen. In deze pilot nemen naast het Havenbedrijf ook Samsung en ABN Amro deel. Doel is om de gehele logistieke keten tussen Zuid-Korea en de haven van Rotterdam via de blockchain te laten verlopen. De eerste met Samsung-elektronica gevulde containers, die op basis van deze technologie worden gevolgd, zijn inmiddels onderweg naar Europa.

In potentie kan blockchain-technologie tal van logistiek gerelateerde stromen bundelen, waaronder het digitaal afhandelen van het papierwerk aan de grenzen – met name CMR’s (vrachtbrieven) -, het integreren van een track & trace-systeem en de financiering van de producten. Daarbij speelt de blockchain-technologie de rol van notaris: alle handelingen worden vastgelegd in het grootboek. De software, Deliver geheten, draait op het openbare Ethereum-netwerk.

Dat BlockLab zich specifiek op de sectoren energie en logistiek mikt, is niet zo vreemd: naast de rol van het Havenbedrijf hebben Beije en zijn collega jarenlange ervaring in deze branches. Beije: “Het is een combinatie van specifieke domeinkennis. Mijn zakenpartner Janjoost Jullens kent de energiemarkt heel goed. Ikzelf heb twintig jaar ervaring in de logistiek en de IT, dus ik weet hoe stromen lopen en waar de problemen zitten. Gecombineerd met getalenteerde ontwikkelaars en de kracht van het Havenbedrijf zorgen ervoor dat we als BlockLab samen aan tafel zitten met partijen als Samsung en Standards & Poor’s.”

Blockchain voor het mkb

Met innovaties in blockchain-technologie hoopt BlockLab ook andere sectoren warm te maken voor deze decentrale technologie, zegt Beije. Want bedrijven kunnen zo goedkoper en slimmer handel drijven: “Een van onze doelstellingen is om het mkb aangehaakt te krijgen bij deze ontwikkeling. Dat krijg je alleen van de grond als ze meegaan in het kielzog van grote bedrijven. Ze hebben zelf niet de kennis, kunde en kapitaal om die investeringen te doen.”

Het platform dat BlockLab bouwt, moet mkb-bedrijven dan ook kant-en-klare bouwblokken bieden: “Wat we met Deliver doen, is naast de notarisrol ook een app store aanbieden. Daarin kun je als mkb’er bijvoorbeeld apps voor supply chain management afnemen. Dat draait op de gevalideerde data die door Deliver ter beschikking wordt gesteld. Daarmee kun je je business efficiënter runnen.”

Beije erkent dat blockchain-technologie nog een lange weg te gaan heeft en zich in veel gevallen nog moet bewijzen. Zo zou het systeem momenteel nog niet inzetbaar zijn om bijvoorbeeld de handel tussen het Verenigd Koninkrijk en Europa na een Brexit af te handelen: “Dergelijke projecten mogen niet falen. Dat soort projecten wil je niet onder grote tijdsdruk met state-of-the-art-technology doen”, aldus Beije.

Toch zijn er meer ‘grote jongens’ bezig met het toepassen van blockchain in diverse sectoren en ketens. Hij noemt IBM, de IT-reus die samen met vervoerder Maersk ook een project rondom de supply chain heeft opgezet. En hij ziet ook volop kansen in andere toepassingsgebieden: “We zijn in gesprek met Campina/Melkunie voor voedsel traceability in de supply chain, daar zit ook de Rabobank bij. Dezelfde samenwerking zoeken we met de Nederlandse overheid.

Afrondend zegt Beije dat hij meer dan tevreden is als BlockLab niet te groot groeit waardoor er voldoende ruimte overblijft om nieuwe projecten op te pakken: “En ik hoop dat er van daaruit spin-offs komen.”

U kunt de lezing van Aljosja Beije bijwonen door u kosteloos aan te melden op de PPA-website.