De communicatie in en tussen machines wordt steeds uitgebreider. In productielijnen moeten machines meer met elkaar afstemmen en gebruikers willen er meer data en signalen uithalen. Machinebouwers komen dan ook met veel vragen. Vanuit deze praktijkervaring heeft itsme een training voor netwerkcommunicatie ontwikkeld, waarin veelgebruikte protocollen en technieken aan bod komen. B&S had er meteen profijt van. “In een project waar ik aan werkte, had ik nog niet veel kennis van de klantwens voor een MRP-ring (Media Redundancy Protocol, red.). Dat onderwerp zat toen in de training.”
B&S in Hengelo (OV) verzorgt met zo’n 100 medewerkers speciaalmachinebouw, industrieel onderhoud, service en maintenance management. Met de overname van WiTechs Wire Technologies heeft het sinds 2020 een machinebouwer voor de draadindustrie in huis. Vanuit B&S werkt Henk-Jan Scherphof het grootste deel van zijn tijd voor WiTechs. “Van oudsher waren hun machines bedraad voor een start- en stopsignaal en een resetsignaal, maar dat was het dan eigenlijk wel. Ook die machines werken tegenwoordig veel in een lijn en moeten kunnen communiceren met de andere machines in die lijn. Ook binnen de machine zelf is meer communicatie nodig, om het proces goed te kunnen besturen. Bovendien willen klanten meer signalen en andere data uit de machine kunnen halen dan vroeger.”
Levering, stroomlijning en training
Netwerkcommunicatie was daarom voor Scherphof, die begon als mechatronicamonteur bij B&S en nu software-engineer is, een onderwerp waarin hij zich wilde laten bijscholen. Het bedrijf vertrouwt al vele jaren op itsme voor de levering van industriële automatisering en de stroomlijning van processen. Zo deed itsme Connected Business een project met WiTechs voor het op afroep leveren van kits met de benodigde componenten voor de machines die op de planning staan. Inmiddels neemt B&S ook trainingen af. Op het gebied van netwerkcommunicatie heeft itsme een breed aanbod, vertelt Quinten Waegeman, productspecialist en trainer bij itsme Industrial Automation. Dat betreft zowel het ontwerpen van communicatienetwerken als de implementatie van de hardware – zoals PLC’s en industriële switches – en de software.
“De OPC UA-standaard voor gegevensuitwisseling is een grote enabler voor Industrie 4.0”
Veel vragen bij potentiële cursisten en hun werkgevers gaan over OPC UA, zegt Waegeman. OPC UA (Open Platform Communications - Unified Architecture) is een standaard voor gegevensuitwisseling tussen industriële automatiseringssystemen. “Bij veel bedrijven ontbreekt het nog aan kennis over deze standaard, die geldt als een van de grote enablers voor Industrie 4.0. Het is een goed gestandaardiseerde techniek voor het delen van allerlei data in en met machines, onafhankelijk van leveranciers, fabrikanten en componenten. Van kleine sensoren in het veld tot grote databeheersystemen die op servers draaien, ze kunnen allemaal volgens dezelfde standaard met elkaar communiceren.”
Ethernetgebaseerd
De training die Scherphof volgde, besloeg drie aaneengesloten dagen bij itsme in Raamsdonksveer. “Alles is ethernetgebaseerd in de training”, vertelt Waegeman. “We praten niet meer over bussystemen, al zijn die er natuurlijk nog wel. De focus ligt op ethernetgebaseerde technologieën, zoals PROFINET, TCP/IP, Modbus/TCP en OPC UA, met elk hun voor- en nadelen en toepassingsgebieden. Dat is het eerste deel van de training, terwijl we in het tweede deel focussen op structuren in netwerken. Hoe kun je bijvoorbeeld een ring maken in je netwerk, om een hogere beschikbaarheid te realiseren of je netwerk fouttoleranter te maken? Of hoe ga je een logisch aaneengeschakeld netwerk opdelen in afzonderlijke cellen om de veiligheid beter te kunnen garanderen of de datastromen voorspelbaarder te maken? Daar kun je bijvoorbeeld de VLAN-techniek voor toepassen, om een virtual local area network te creëren. Dat laat je eruitzien als één LAN-network, terwijl je het onder de motorkap inricht met afzonderlijke onderdelen.”
“Al deze kennis uit de cursus gebruik ik nu in mijn dagelijkse werk”
Scherphof noemt het een leerzame training. “Ik heb er veel aan gehad in mijn werk. Op dat moment werkte ik aan een project voor een Chinese klant. Die had wensen, onder meer voor een MRP-ring (Media Redundancy Protocol, red.), waar ik nog niet alle kennis van had. Ik had in het ontwerp nog geen beheerbare switch opgenomen die MRP ondersteunde. Gelukkig had de Siemens-PLC in het ontwerp wel poorten die MRP ondersteunden. Veder heb ik geleerd om binnen een Siemens-besturing een PLC te laten fungeren als een I/O-device voor een andere PLC. Ook heb ik kennis opgedaan van Modbus. Schneider Electric gebruikt dat bijvoorbeeld voor de communicatie van zijn componenten voor monitoring waar wij mee werken. Al deze kennis gebruik ik nu in mijn dagelijkse werk. De cursusmap was heel duidelijk en staat nu achter mij in de kast. Die kan ik er meteen bij pakken: hoe zat dit ook alweer?”
Niet uitgeleerd
Zo raakt Scherphof voorlopig nog niet uitgeleerd. “Motion control en industriële netwerken vind ik interessante onderwerpen. Dus misschien ga ik nog wel een training motion control volgen en een opvolging voor netwerkcommunicatie.” “Die is er nog niet”, meldt Waegeman. “Ik ben wel bezig met uitbreidingen en wellicht wordt de training later opgesplitst in twee delen. Er komt meer vraag naar het ophalen van data via internet en naar telkens weer nieuwe manieren om data te verzamelen en analyseren. Daarvoor heb je dit soort netwerken voor industriële communicatie nodig. Cybersecurity is dan ook een belangrijk onderwerp. Ik heb de wens dat nog toe te voegen.”
